اصول و مفروضات حسابداری
مدرس : سعید غلامی
اصول حسابداری چیست؟
- اصل و اساس اولیه حسابداری ابتدا بوسیله‌مفروضات حسابداری شکل می‌گیرد و بعد از آن بوسیله اصول حسابداری عملی می‌گردد. اما اصول حسابداری کدامند ؟ و بطور کلی اصول حسابداری چیست؟
- بطور خلاصه مبانی، قواعد و رهنمودهای حاکم بر اندازه گیری، طبقه بندی و گزارش نتایج و معاملات و عملیات مالی و رویدادهای دارای اثر مالی بر یک موسسه را اصول حسابداری می نامند. در واقع اصول حسابداری نقش دستور العملی اجرایِ روشن و مشخصی را برای ثبت و گزارش گری مالی بر عهده دارد.
- این اصول نحوه تعیین سود را مشخص، و چگونگی گزارش وضعیت مالی یک موسسه را روشن می کنند. در ادامه این بحث با ما همراه باشید تا بیشتر با موضوع اصول حسابداری چیست؟ آشنا شده و انواع اصول حسابداری را بررسی کنیم.
انواع اصول حسابداری:
- اصل بهای تمام شده
- اصل افشا
- اصل مقابله هزینه ها با درآمد
- اصل تحقق درآمد
اصل افشای کامل اطلاعات:
- مطابق با اصل افشا شما می بایست تمام رویدادها و وقایع مالی با اهمیت مربوط به کسب و کار را به طور مناسب و کامل، افشاء کنید
- مطابق با همین اصل هر گونه اطلاعات در مورد رویدادها و وقایع مالی که بتواند در تصمیم گیری ذی نفعان گزارش های مالی موثر باشد را افشا می‌گویند
- حالا این اطلاعات بصورت گزارش های کلی باشد و یا در متن صورت های مالی و یا ضمائم از طریق یادداشت های توضیحی همراه با گزارشات مالی قرار بگیرد
اصل افشای کامل اطلاعات :
- اصل افشا کامل اطلاعات به معنا افشاء هر چیزی نیست
- در اصل افشاء اطلاعات، باید هزینه تهیه و افشاء و همچنین مربوط بودن آن، مورد توجه قرار گیرد.
اصل بهای تمام شده :
محاسبه بهای تمام شده محصولات یک واحد تولیدی و یا شرکت خدماتی به وسیله تکنیک هایی صورت می گیرد که اصطلاحا حسابداری بهای تمام شده نام دارد. بهای تمام شده کالا به معنی محاسبه هزینه‌های مستقیم موثر در تولید کالا یا ارائه یک خدمت است.
طبق اصل بهای تمام شده ،مبادلات حسابداری می بایست در تاریخ وقوع به بهای تمام شده در دفاتر ثبت گردند. یا به تعریفی دیگر مقادیر ثبتی در سیستم حسابداری می بایست با استفاده از بهای تمام‌شده ی تاریخی اندازه‌گیری شوند
مزایای بهای تمام شده تاریخی :
- واقعی و قابل اتکا است
- نشان دهنده ارزش متعارف دارایی در تاریخ تحصیل است
- قابل رسیدگی و ردیابی است.
معایب روش بهای تمام شده تاریخی :
- تغییرات ارزش دارایی ها در طول سال های متمادی در نظر گرفته نمی شود.
- تغییرات ارزش پول در زمان مورد توجه قرار نمی گیرد
اصل تحقق درآمد :
درآمد هنگامی که کسب می شود باید ثبت گردد، و نه قبل از آن.
بر اساس اصل درآمد، باید سه شرط زیر برای ثبت درآمد محقق شود
عملیات مربوط به تحصیل درآمد تکمیل شده باشد
مبلغ درآمد به طور معقول و مطمئن قابل اندازه گیری باشد
قابلیت وصول آن به طور معقول، مطمئن باشد
اصل مقابله هزینه ها و درآمد ها :
بر اساس اصل مقابله هزینه ها و درآمد ها و یا همان اصل تطابق، هزینه های انجام شده جهت ایجاد درآمد، باید به حساب دوره ای که درآمد در آن تحصیل گردیده منظور گردد.
سود هر دوره تفاوت بین درآمد های تحصیل شده و هزینه‌های تحمیل شده برای کسب درآمد همان دوره است. مطابق اصل تطابق، بسیاری از هزینه‌های انجام شده در دوره های جاری، بدلیل داشتن منافع آتی به عنوان دارایی در دفاتر و صورت های مالی ثبت و گزارش می شوند.
مفروضات حسابداری چیست ؟
در مورد مفروضات حسابداری باید گفت که منشا و منبع اصول حسابداری و مبنای تهیه و تنظیم صورتهای مالی را مفروضات حسابداری می گویند. هر کدام از این مفروضات حسابداری می‌تواند منبع یک یا چند تا از اصول حسابداری محسوب شود.
فرض دوره مالی :
- سرمایه گذاران،اعتباردهندگان،سایر استفاده کنندگان از صورت های مالی،دائما به دنبال تصمیمات از اطلاعات واحدهای تجاری هستند
- لذا افرادی که به دنبال اطلاعات مالی مداوم از واحدتجاری هستند،فرض دوره مالی را تحمیل میکنند
- فعالیت های اقتصادی واحدتجاری در عمر طبیعی یک شخصیت حسابداری،برای مقاصد گزارشگری مالی، به دوره های زمانی مصنوعی و ساختگی متعدد تقسیم می شوند
فرض تداوم فعالیت :
- فرض می شود واحدتجاری مدت نامحدودی فعالیت میکند
- اهمیت این فرض زمانی روشن می شود که نتایج متوالی یک کسب و کار را درنظر بگیرید
- اگر فعالیت واحدتجاری ادامه نداشته باشد ،فرض تداوم فعالیت نخواهیم داشت
- اگر مدیریت حداقل 12ماه پس از تاریخ گزارشگری،تردید اساسی تداوم فعالیت را تشخیص دهد،واحدتجاری باید آن را افشاء نماید
- مدیریت در زمان تهیه صورت های مالی باید توان تداوم فعالیت را ارزیابی کند
فرض واحد پولی:
در اصل فرض واحد اندازه گیری، فرض بر این است که پول رایج جایی که واحد تجاری در آن فعال است، واحد اندازه گیری مناسبی برای کسب و کار و استفاده در حسابداری است.
به عبارت دیگر فرض واحد اندازه گیری به این معنا است که برای کسب و کاری که در ایران قرار دارد، واحد اندازه‌گیری مناسب در حسابداری ریال ایران است و برای کسب و کاری در کویت دینار کویت است
فرض واحد اندازه گیری همچنین به‌طور ضمنی بیان می کند که حتی تورم و گاهی تقلیل قیمت ها، قدرت خرید واحد اندازه گیری مورد استفاده در سیستم حسابداری را تغییر می‌دهد، ولی با وجود این، استفاده از آن برای تجارت شما مفید است
فرض تفکیک شخصیت
مطابق با اصل فرض تفکیک شخصیت یک کسب و کار شخصیتی جداگانه دارد و شخصیت آن از صاحب آن کسب و کار مجزا است. این فرض به هر واحد اقتصادی به عنوان واحدی مستقل از مالک یا مالکان آن و نیز جدا از موسسات دیگر نگاه میکند
بر اساس فرض تفکیک شخصیت، شراکت نیز شخصیت جداگانه از هر دو طرف حاضر در شراکت دارد. و مطابق با همین اصل هر یک از شرکا بخشی از کسب و کار را دراختیار دارند. در نتیجه، کسب و کارها کاملا جدا، تشخیصی و تعریف پذیر هستند و می توان آنها را از صاحبان کسب و کارها متمایز کرد.